قبرستان خاموش و مرموزی در این روستای ۲۵۰۰ ساله وجود دارد بلوچ‌ها به آن «جن سنط» یا گورستان جن می‌گویند. این گورستان با سنگ‌قبرهای عظیم‌الجثه مکانی جالب برای ماجراجویانی است که به دنیای ماورالطبیعه علاقه دارند. سنگ قبرهای بزرگ و عجیب در این گورستان محلی‌ها را به این باور رسانده که این گورها محل دفن آدمیزاد نیست.
پرسش‌ها ؟
چه کسانی این گورها را حفر کرده‌اند؟
چرا سطح سنگی را برای حفر انتخاب کرده‌اند؟
با چه وسیله‌ای حفر شده است؟
سخن مردم
این گورها متعلق به جن‌هاست. آنها مردگان خود را در حصار این سنگ‌ها دفن کرده‌اند، شب که می‌رسد جن‌ها بر سر گور از دست‌رفتگان خود حاضر و به مویه و مرثیه‌سرایی مشغول می‌شوند. هر کس که شبانگاه گذرش بر این گورستان بیفتد، مورد نفرین جن‌ها قرار می‌گیرد و با عذابی سخت بعد از چند روز می‌میرد
این گورستان کجاست ؟
این گورستان بر تپه‌ای کم ارتفاع مشرف بر روستای تیس و در پای کوه پیل‌بند قرار گرفته است. در کنار این گورستان که به قبرستان شماره یک تیس مشهور است، قبرستان امروزی مردم روستا قرار دارد. اما گورهای این گورستان بر سطح خاکی نرم حفر می‌شوند. مردم روستا اگرچه درگذشتگان خود را در این گورستان به خاک می‌سپارند، اما مراقبند که شب گذرشان به گورستان جن‌ها نیفتد. عده‌ای معتقدند که شاید حفرکنندگان، به دلیل حفظ مردگان و در گذشتگان از گزند جانوران و خورندگان زیر زمینی، رنج کندن سنگ را بر خود هموار می‌کردند و گورها را این چنین می‌ساختند تا به مردگان‌شان احترام بگذارند.
چند ساله که این گورستان وجود دارد ؟
زمان ساخت قبرستان جن‌ها به درستی مشخص نیست. ظاهر قبور نشان می‌دهد این آثار مربوط به زمان‌های بسیار دور است. تمام قبرها در دامنه کوه و در دل سنگ‌ها کنده شده‌اند. علیرغم گذشت زمان و تخریب قبور توسّط باد و باران و عوامل دیگر هنوز قبرهای زیادی در این مکان باقی‌مانده است. گورها در اندازه‌های بزرگ و کوچک ساخته شده‌اند. در میان این قبرستان یک قبر کاملا سالم و قدیمی نیز دیده می‌شود که ۲۲۵ سانتی‌متر طول و ۱۱۰ سانتی‌متر عرض دارد. آثار چنین قبوری در دامنه کوه‌های شهباز استان مرکزی نیز وجود دارد.
چقدر با روستای تیس فاصله دارد ؟
در حال حاضر روستا تا ۱۰۰ متری قبرستان پیش‌روی کرده، امّا در گذشته قبرستان در حاشیه روستا قرار داشته است. قرار گرفتن قبرستان در دامنه کوه و وحشت مردم از نزدیک شدن به این مکان هنگام غروب و شب یکی از دلایل نامگذاری این محل بنام قبرستان جن‌هاست. گروه اندکی نیز معتقدند در هنگام غروب صدای گریه‌ها و مویه‌هایی از این گورستان به گوش می‌رسیده است.قبرستان شماره ۱ تیس مربوط به سده ۴ هجری قمری تا دوره صفوی است و در ۳۰۰ متری غرب روستای تیس در جنوب قلعه پرتغالی‌ها واقع شده و در تاریخ ۱۳ آبان ۱۳۸۶ با شماره ۱۹۷۶۹ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.